Traumareacties? Check dit! 👉
Hoe veilig ook, het is ’t niet waard om te lijden onder een middelmatig leven, gevangen in routines die je dromen vernietigen
~ Maya Mendoza
Er zit een vette tegenstelling in deze quote, want…
… óf je voelt je veilig ➝ dan is emotiegroep Liefde is actief
… óf je zit gevangen in routines ➝ dan is emotiegroep Angst is actief.
Een leven op routines valt dus onder emotiegroep Angst en dat is niet veilig.
Zo, dat moest me even van het hart. Nu de uitleg waarom dat zo is 😉
Emotiegroep Angst en emotiegroep Liefde
Je bent het vast al eens tegengekomen: angst en liefde. Deze twee emotiegroepen kunnen niet tegelijkertijd actief zijn. Dat is onmogelijk in de leer van emoties.
Want een leven waarbij je vastzit in je routines, is een leven in angst. En angst is onveilig, want dan gaat het over jij en de vijandige buitenwereld.
Als emotiegroep Angst actief is, dan zit je vast in een traumareactie: het reptielenbrein neemt je over en je handelt automatisch. Je staat op standje overleven.
Schijndood
Als we onszelf veilig proberen te houden, dan leven we in schijnveiligheid, oftewel standje bevriezing van ons vecht-vluchtsysteem: Bevriezing is wat een vogeltje doet in de klauwen van een kat: het vogeltje blijft voor dood liggen, hopend dat de kat z’n interesse verliest zodat ie kan ontvluchten.
Dit werkt ook zo bij mensen.
Wij voeren onze dagelijkse taken nog wel uit, maar we zijn er dan niet ‘bij’ met onze aandacht. De emotionele laag is uitgeschakeld en we draaien op de automatische piloot.
Gevolgen
Welke traumareactie je in onveilige situaties gebruikt, vechten, vluchten of bevriezing, dat is geen vrije keuze; het zenuwstelsel werkt autonoom en wordt actief zodra je getriggerd wordt door emotiegroep Angst.
Deze kettingreactie werkt als je beschermingsmechanisme. De traumareacties die je nu ervaart waren in je kindertijd essentieel voor je overleving, maar als volwassene reageert het zenuwstelsel nog steeds alsof je een kind bent omdat het destijds is aangelegd.
Die automatische reactie triggert razendsnel allerlei processen: De cortex, het moderne deel van je brein, wordt bijvoorbeeld tijdelijk uitgeschakeld en je kunt letterlijk even niet meer nadenken. Ook komt het lichaam in een reeks reacties terecht, wat als stress voelt.
Dat is op zich geen punt voor je systeem, maar als die stress niet wordt afgevoerd blijf je erin hangen en leef je van stressmoment naar stressmoment, met daartussenin periodes van bevriezing.
Dus een beetje kennis van wat er gebeurt kan geen kwaad. Zo kun je jezelf een beetje helpen als je in emotiegroep Angst bent belandt en weer terug wilt naar ontspanning.
Beschermingsmechanismen
Je hoeft geen vreselijkheden in je jeugd te hebben meegemaakt, om in je huidige leven last te hebben van beschermingsmechanismen of traumareacties. En wat doe je dan?
Hoe veilig je je voelt, heeft alles te maken met je beschermingsmechanismen. We hebben er in meerdere of mindere mate, allemaal mee te maken.
Veiligheid in jezelf is enorm belangrijk: niet ‘bestuurd’ worden vanuit je emoties en automatische beschermingspatronen geeft je een grotere op een leuk leven.
Want wat er uit zo’n actief beschermingsmechanisme volgt, is meestal not pretty: We snauwen, vertrekken zomaar, of we vliegen eruit en zijn er niet meer bij met onze aandacht.
Stomp
Een voorbeeld:
Als kind heb je ruzie met je broertje. Hij geeft je een flinke stomp terwijl de buurman nét met de klopboor bezig is. Daarna kreeg je te horen: Ga jij maar even op het afkoel-krukje zitten! Je kunt zo de spanning niet afvoeren uit je lijf.
Deze combinatie van factoren kan voldoende zijn om een traumatische imprint te veroorzaken, want trauma is namelijk energie die zich vastzet in het lichaam.
Stel je krijgt als volwassene een goed bedoeld duwtje van een collega, terwijl de onderhoudsman toevallig nét een schilderijtje ophangt, dan komt dat vriendelijk bedoelde duwtje als een mokerslag binnen. Simpelweg omdat je zenuwstelsel een rode vlag heeft gezet bij de combinatie van een duwtje met het harde geluid van de boor.
Zo’n rode vlag vanuit je kindertijd zorgt ervoor dat je beschermingsmechanisme in vergelijkbare omstandigheden actief wordt.
Hoe reageer je op dat duwtje van je collega? Je rent met kloppend hart naar het toilet –vluchten, je snauwt: Blijf van me af, man! –vechten, of je slaat dicht –bevriezing of dissociatie.
En dat alles wordt geheel automatisch aangestuurd door je zenuwstelsel. Het neemt je over voordat je er erg in hebt. Je kunt simpelweg niet anders reageren.
Traumareactie
Het beschermingsmechanisme werkt sneller dan onze mind én ook nog eens autonoom. Het maakt dat we automatisch reageren zonder daar zelf invloed op te hebben. Dat noemen we een trigger of een traumareactie.
Het is geweldig dat dit deel van het zenuwstelsel zelfstandig werkt, want daardoor springen we op tijd weg voor die auto die rakelings langsreed.
Maar als je nog staat afgesteld op je kindertijd en je snauwt iemand af om een vriendschappelijk bedoeld gebaar, dan werkt het beperkend in je ontwikkeling en is het tijd voor actie en zelfonderzoek.
Wat doe je met traumareacties?
Reageer je regelmatig vanuit automatische patronen?
Daar kan je last van hebben. Je mist dan het lekkerste laagje van het leven, verbinding… dat wat het leven sjeu geeft. En bovendien kosten traumareacties je vreselijk veel energie, wat weer ten koste gaat van je gezondheid.
The price of our vitality is the sum of all our fears ~ David White
(vert.) De prijs van onze vitaliteit is de optelsom van al onze angsten
Krappe jas
Het leven kan overvloedig geweldig zijn! Het is daarom doodzonde om te blijven hangen in oude beschermingspatronen die niet meer nodig zijn als we eenmaal volwassen worden.
Sterker nog, beschermingspatronen belemmeren ons in onze ontwikkeling.
In de emotiecoach-sessies noem ik dat ‘vastzitten in een te krappe jas‘. Ooit was dat je lievelingsjas maar nu is ie te klein geworden en belemmert ie je in je voortgang.
We kieperen je beschermingsjas niet direct in de kledingbak maar het is wel zaak om te onderzoeken of deze jas nog wel nodig is: tenslotte wil je als volwassene kunnen kiezen hoe je wilt reageren en niet worden geleefd door je automatische reactiepatronen.
Dus laten we de mouwen opstropen!
Wat te doen bij traumareacties
Een paar voorbeelden van traumareacties:
- disproportioneel reageren, niet in verhouding tot de situatie
- letterlijk wegvluchten of niet meer meedoen met de sociale interactie
- op ‘blanco’ schieten; je voelt je levendig maar bij een trigger ‘vlieg je eruit’, voel je niks meer en kun je niet meer nadenken.
Het gaat om het automatisch reageren, waarbij (het lijkt alsof) je er zelf geen keuze of invloed op hebt.
Emotiegroep angst
Herken je dat je jezelf soms zomaar kwijt bent? Of dat een snauw je ontglipt, terwijl je verdomd goed weet dat je reactie niet in verhouding staat tot wat er gebeurt?
Dat is ‘m: je beschermingsmechanisme in actie. Ooit functioneel geweest omdat je je als kind onveilig voelde, maar nu ben je uit je oude beschermjasje gegroeid en voel je je beperkt..
Als je tot de conclusie komt dat deze jas je niet meer past, en als je niet steeds opnieuw overgenomen wilt worden door je emoties, dan zijn de volgende stappen essentieel. Zie het als een uitnodiging tot zelfonderzoek.
De stappen
Aan de slag:
Stap 1
Voel je dat je eruit vliegt, of in vechtmodus belandt om een futiliteit? Dan geeft je systeem het signaal Onveilig!
Maak het veilig voor jezelf door uit de situatie te stappen. Doe letterlijk een stap achteruit, verleg je blik en kijk naar iets anders, of ga naar het toilet. Adem rustig in en uit en concentreer je op het verlengen van de uitademing. Zo herstel je de verbinding met jezelf en schakelt de cortex weer in, zodat je weer kunt nadenken en voelen.
Stap 2
Ben je er weer bij? Geland in je lijf?
Concentreer je op je lichaam en voel wat er nodig is op dat moment, in die situatie. Bonus als je weet wat de boodschap is van de verschillende emoties… Jay voor de emotie-leer! 😉 maar grofweg kunnen we stellen dat een verruimende emotie betekent ja, doe dit! en een verkrampende zegt; nee, dit is nu niet voor jou.
Emoties als gids
Een beetje kennis van emoties en het zenuwstelsel helpt je om te voelen wat je nodig hebt. Elk moment is dat weer iets anders.
Zo pakken we leiding over onszelf, over ons innerlijk. Het leven wordt fris en verrassend, omdat het niet meer vanuit het koppie komt, maar vanuit wie we werkelijk zijn, vanuit onze kern, de ziel.
Emoties gebruiken als innerlijke gids om richting te kunnen bepalen in het leven, is volledig in lijn met de natuurwetten. Het zorgt voor innerlijke rust en flow.
Weg geestdodende routine, weg saaie automatismen. Weg met dat lege paniekhoofd en jezelf verliezen in verhalen. Op naar rust tussen je oren en een ontspannen lijf, waarin flow en levenslust vrij kunnen stromen!
Weg met routine die je vastzet
Laten we ons volledige systeem gebruiken, niet alleen het verstand maar ook onze emoties. Dan kunnen we niet anders dan herkennen wie we werkelijk zijn: een ziel in een aards jasje.
Bonus: je leert jezelf én je magische zelfregulerende intelligente systeem vertrouwen. Je herkent dat wat je in essentie bent. Onherroepelijk volgen innerlijke rust, sjeu en avontuur, bruisend en in flow!
Dromen
Als je je dromen wilt manifesteren, maak je leven dan niet veilig door de buitenwereld te willen controleren. Vind veiligheid in jezelf, met hulp van je emoties.
Veiligheid vind je niet in de buitenwereld
maar in de warme bedding van je hart
Weet je welkom!
Wil je dat ik met je meekijk naar je automatische patronen?
Je kunt een afspraak maken in de online agenda (groene knop) 👉
Heb je een vraag, of zie je geen geschikte datum of tijd in de online agenda?
Stuur dan een mailtje met de oranje knop 👉
Weet je welkom!
Ontdek wat je emoties je willen zeggen!
Weet je welkom, ook voor een enkele sessie.
Emoties zijn je gids naar flow, rust en levenslust 💫
Schrijf je in en ontvang tips hoe je je innerlijke schatkist vindt ➙
De ervaringen van eventuele mensen uit mijn artikelen zijn gebaseerd op wat ik tegenkom in de sessies of in het leven. De namen zijn fictief en enige overeenkomst met personen berust op louter toeval.
